เด็กและการจัดฟันเด็กควรจัดฟันตอนอายุเท่าไหร่ การจัดฟันสำหรับเด็ก คุณรู้หรือไม่ว่า พ่อแม่ควรพาเด็กๆ ไปพบทันตแพทย์จัดฟัน เพื่อตรวจหาการสบฟันที่ผิดปกติ เมื่ออายุ 7-10 ปี และคุณรู้หรือไม่ว่า การสบฟันที่ผิดปกติบางอย่าง สามารถแก้ไขได้ง่ายๆ หากตรวจพบเมื่อเด็กอายุยังน้อย ถ้าคุณตอบว่า “ไม่รู้” ก็ไม่เป็นไร เพราะพ่อแม่ส่วนใหญ่ ก็ไม่รู้เหมือนคุณนั่นแหละ นี่จึงเป็นสาเหตุ ที่ทำให้เราเขียนคู่มือฉบับนี้ขึ้นมา สำหรับคุณพ่อคุณแม่สมัยใหม่ ที่อยากให้ลูกมีสุขภาพช่องปากที่ดี มีรอยยิ้มที่สวยงาม

อันดับแรก ทันตแพทย์จัดฟันคือใคร
ทันตแพทย์จัดฟัน (Orthodontists) คือทันตแพทย์สาขาจัดฟันโดยเฉพาะ ทันตแพทย์จัดฟัน จะต้องเรียนจบปริญญาตรีทันตแพทย์ทั่วไป 6 ปี และต้องเรียนจบหลักสูตรทันตแพทย์จัดฟันโดยเฉพาะ โดยเรียนแบบเต็มเวลา เพิ่มเติมอีก 2-4 ปี ในมหาวิทยาลัย ทั้งในและต่างประเทศ เมื่อจบแล้วจะได้วุฒิการศึกษา ที่ทันตแพทยสภารับรอง เช่น ประกาศนียบัตรบัณฑิตชั้นสูงฯ ปริญญาโท หรือปริญญาเอก สาขาทันตกรรมจัดฟัน เป็นต้น

อย่างไรก็ตาม ผู้ปกครองต้องทราบก่อนว่า ทันตแพทย์ทุกคนที่มีใบประกอบวิชาชีพ มีสิทธิ์รักษาได้ทุกโรคในช่องปาก หากคิดว่าตัวเองทำได้ โดยที่ไม่ต้องเป็นทันตแพทย์เฉพาะทาง ไม่ต้องเรียนจบสาขานั้นโดยเฉพาะจากมหาวิทยาลัย แต่ต้องทำภายใต้ความสามารถที่มี ดังนั้นทันตแพทย์ทั่วไปและทันตแพทย์สาขาอื่น จึงสามารถให้บริการจัดฟัน ได้อย่างถูกต้องตามกฎหมายเช่นกัน

ถ้าอยากให้ลูกจัดฟันกับหมอเฉพาะทาง
อย่างไรก็ตาม เมื่อเป็นเรื่องของสุขภาพ พ่อแม่หลายคน ก็ต้องการให้ลูกได้รับการรักษาจากแพทย์เฉพาะทาง แล้วใครคือแพทย์เฉพาะทางจัดฟัน

สำหรับในประเทศไทย ทันตแพทย์จัดฟันบางคน ก็อาจเข้าสอบเป็นแพทย์ผู้เชี่ยวชาญเฉพาะทางสาขาจัดฟัน ของทันตแพทยสภาแห่งประเทศไทย ซึ่งหากสอบผ่านก็จะได้ขึ้นทะเบียนเป็นทันตแพทย์เฉพาะทางสาขาจัดฟัน แต่เนื่องจากเป็นการสอบโดยสมัครใจ ไม่มีการบังคับ จึงไม่ใช่ว่าทันตแพทย์จัดฟันทุกคน จะต้องสอบเป็นผู้เชี่ยวชาญ

อะไรทำให้การสบฟันผิดปกติ
แม้นี่ดูเหมือนเป็นคำถามง่ายๆ แต่น่าเสียดาย ที่ไม่มีคำตอบที่ชัดเจน สำหรับคำถามนี้ เนื่องจากการสบฟันที่ผิดปกติ สามารถเกิดขึ้นได้จากหลายสาเหตุด้วยกัน เช่น

พันธุกรรม
เด็กบางคนมีขนาดขากรรไกรเล็ก ไม่สมดุลกับจำนวนซี่ฟัน จนทำให้ฟันซ้อน เด็กบางคนขากรรไกรยื่น ฟันสบคร่อม ซึ่งความผิดปกติเหล่านี้ สาเหตุใหญ่จะเกิดจากกรรมพันธุ์ ซึ่งเป็นสิ่งที่หลีกเลี่ยงไม่ได้ เนื่องจากมันถูกส่งต่อทางสายเลือด จากรุ่นสู่รุ่น แต่สามารถแก้ไขได้ ด้วยการจัดฟัน

สภาพแวดล้อม
การที่เด็กติดดูดนิ้ว อาจไม่มีผลเสียหายอะไร หากยังอยู่ในช่วงเด็กเล็ก แต่ถ้าหากเด็กยังติดการดูดนิ้ว ไปจนถึงอายุ 5-6 ปี ซึ่งเป็นช่วงที่ฟันแท้เริ่มขึ้น ก็อาจเป็นสาเหตุทำให้ฟันหน้าอยู่ผิดตำแหน่ง ทำให้เกิดการสบฟันที่ผิดปกติขั้นรุนแรงได้

ฟันน้ำนม สำคัญ
ฟันน้ำนมนั้นมีความสำคัญ เนื่องจากฟันน้ำนม คือเครื่องมือรักษาช่องว่างตามธรรมชาติในขากรรไกร เพื่อกันพื้นที่ให้ฟันแท้ขึ้น ผู้ปกครองมักคิดว่า ฟันน้ำนมไม่สำคัญ ถอนทิ้งไปก็คงไม่เป็นไร แต่ความจริงไม่ได้เป็นเช่นนั้น หากต้องเสียฟันน้ำนมก่อนวัยอันควร เช่น การไปถอนฟันน้ำนมทิ้ง ฟันซี่อื่นอาจเคลื่อนตัวเข้ามาในช่องว่าง ของฟันน้ำนมที่ถูกถอนไป ทำให้ฟันแท้ที่จะขึ้นขาดพื้นที่ ไม่สามารถงอกขึ้นมาได้ตามธรรมชาติ โรคทางหู คอ จมูก ที่ทำให้เด็กต้องหายใจทางปากแบบเรื้อรัง ก็อาจเป็นสาเหตุ ที่ทำให้เกิดความผิดปกติของขากรรไกร และการสบฟันได้เช่นกัน